Theo Hiệp hội Tuyến giáp Hoa Kỳ (ATA), tuyến giáp sản xuất khoảng 80% T4 (thyroxine) và 20% T3 (triiodothyronine), với tổng lượng tiết ra hàng ngày khoảng 90-100 µg T4 và 5-6 µg T3. Khi tuyến giáp hoạt động kém dẫn đến suy giáp, liệu pháp levothyroxine (L-T4) tổng hợp là phương pháp phổ biến và hiệu quả. Nhưng hiệu quả của L-T4 có thể bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố, đặc biệt là dạng bào chế. Bài viết này sẽ phân tích so sánh giữa L-T4 dạng viên nén và dạng dung dịch lỏng về tính ổn định của TSH và hormone tuyến giáp, dựa trên tổng hợp các nghiên cứu khoa học, nhằm tối ưu hóa hiệu quả điều trị cho bệnh nhân suy giáp.
1. Cơ sở khoa học và Vấn đề nghiên cứu
Hormone T4 và T3 đóng vai trò không thể thiếu trong việc duy trì sự cân bằng nội môi của cơ thể. TSH hoạt động như một cơ chế điều hoà giúp điều chỉnh sản xuất T4 và T3. Trong suy giáp, việc bổ sung L-T4 nhằm mục đích khôi phục nồng độ hormone tuyến giáp về mức bình thường.
Mặc dù L-T4 dạng viên nén đã được sử dụng rộng rãi trong nhiều thập kỷ, nhưng nó cũng tồn tại một số hạn chế. Khả năng hấp thu của L-T4 dạng viên có thể bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố, bao gồm:
- Thức ăn: Sự hiện diện của thức ăn trong dạ dày có thể làm chậm hoặc giảm hấp thu L-T4.
- Độ axit dạ dày: Môi trường axit dạ dày là cần thiết cho sự hòa tan của viên nén L-T4. Các tình trạng như giảm axit dạ dày (do tuổi tác, sử dụng thuốc ức chế axit) có thể ảnh hưởng đến quá trình này.
- Rối loạn hấp thu: Các bệnh lý đường tiêu hóa như bệnh celiac, viêm dạ dày teo, hoặc sau phẫu thuật béo phì có thể làm giảm khả năng hấp thu L-T4.
- Tương tác thuốc: Một số loại thuốc, chẳng hạn như thuốc kháng axit chứa nhôm hoặc canxi, có thể tương tác với L-T4 và làm giảm hấp thu.
Để khắc phục những hạn chế này, các dạng bào chế mới của L-T4 đã được phát triển, bao gồm dung dịch lỏng và viên nang mềm. Những dạng bào chế này được cho là có khả năng hấp thu tốt hơn và ít bị ảnh hưởng bởi các yếu tố bên ngoài.
2. Phương pháp nghiên cứu
Nghiên cứu này tổng hợp và phân tích các bài báo khoa học được công bố từ năm 2000 trở lại đây, sử dụng các từ khóa tìm kiếm: “levothyroxine therapy”, “tablet levothyroxine”, “liquid levothyroxine”, “soft gel capsule L-T4”, và “hypothyroidism”. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào việc so sánh tính ổn định của TSH và hormone tuyến giáp giữa bệnh nhân sử dụng L-T4 dạng viên nén và dạng dung dịch lỏng.
3. Kết quả nghiên cứu
3.1. Ảnh hưởng của Thức ăn: Các nghiên cứu cho thấy L-T4 dạng dung dịch lỏng được hấp thu nhanh hơn và ít bị ảnh hưởng bởi thức ăn so với dạng viên nén. Điều này có nghĩa là bệnh nhân dùng L-T4 dạng lỏng không cần tuân thủ nghiêm ngặt việc uống thuốc lúc đói.
3.2. Bệnh nhân Giảm Axit Dạ dày hoặc Rối loạn Hấp thu: Ở những bệnh nhân có tình trạng giảm axit dạ dày (ví dụ: do nhiễm Helicobacter pylori hoặc viêm dạ dày teo) hoặc rối loạn hấp thu, L-T4 dạng dung dịch lỏng cho thấy hiệu quả vượt trội so với dạng viên nén. Dạng lỏng giúp đảm bảo hấp thu L-T4 ổn định hơn, ngay cả trong những điều kiện hấp thu kém.
3.3. Bệnh nhân Sau Phẫu thuật Béo phì và Rối loạn Ruột: Tương tự, ở bệnh nhân sau phẫu thuật béo phì hoặc mắc các rối loạn ruột khác, L-T4 dạng dung dịch lỏng cũng cho thấy khả năng điều hòa TSH hiệu quả hơn so với dạng viên nén.
3.4. Trường hợp Không có Vấn đề Hấp thu: Thậm chí ở những bệnh nhân không gặp vấn đề về hấp thu, L-T4 dạng dung dịch lỏng vẫn có xu hướng mang lại sự ổn định TSH tốt hơn so với dạng viên nén. Điều này cho thấy tiềm năng của dạng bào chế này trong việc tối ưu hóa hiệu quả điều trị cho tất cả bệnh nhân suy giáp.
4. Kết luận và Khuyến nghị
Dựa trên tổng hợp các nghiên cứu, L-T4 dạng dung dịch lỏng thể hiện nhiều ưu điểm so với dạng viên nén trong việc điều hòa TSH và hormone tuyến giáp, đặc biệt là ở những bệnh nhân có các yếu tố ảnh hưởng đến hấp thu.
Khuyến nghị:
- Ưu tiên sử dụng L-T4 dạng dung dịch lỏng cho bệnh nhân có các vấn đề về hấp thu, bao gồm bệnh nhân giảm axit dạ dày, rối loạn hấp thu, sau phẫu thuật béo phì, hoặc dùng đồng thời các thuốc ảnh hưởng đến hấp thu L-T4.
- Cần cá thể hóa điều trị L-T4, dựa trên tình trạng cụ thể của từng bệnh nhân. Bác sĩ nên cân nhắc lựa chọn dạng bào chế phù hợp để tối ưu hóa hiệu quả điều trị.
- Cần theo dõi chặt chẽ nồng độ TSH để điều chỉnh liều L-T4 khi cần thiết, bất kể dạng bào chế nào được sử dụng.
Tài liệu tham khảo: https://www.frontiersin.org/journals/endocrinology/articles/10.3389/fendo.2021.633587/full
Leave a Reply